Plan opieki dla osób starszych z demencją określa działania, których celem jest poprawa jakości życia chorych i ich opiekunów – w różnych obszarach (jak komunikacja z otoczeniem, odżywianie, higiena i bezpieczeństwo). Otępienie (demencja) postępuje powoli – pierwsze objawy są niejednoznaczne, często umykają zarówno najbliższym, jak i samemu pacjentowi. Z czasem do zaburzeń pamięci i funkcji poznawczych dołączają zaburzenia zachowania i rozchwianie emocjonalne. W zaawansowanych stadiach chorzy wymagają stałej opieki – nie radzą sobie nawet z wykonywaniem codziennych czynności, jak ubieranie się, mycie, spożywanie posiłków.
Demencja – co warto o niej wiedzieć?
Demencja (otępienie) to stan chorobowy, którego istotą jest pogłębiające się upośledzenie funkcji intelektualnych. Otępienie występuje w przebiegu wielu chorób, takich jak:
choroba Alzheimera,
otępienie czołowo-skroniowe,
otępienie z ciałami Lewy’ego,
otępienie naczyniopochodne.
Pacjent z demencją powinien pozostawać pod stałą kontrolą lekarską. Indywidualny plan ochrony zdrowia w takich przypadkach obejmuje działania profilaktyczne i terapeutyczne, które łagodzą objawy chorobowe i pozwalają pacjentowi jak najdłużej zachować samodzielność. Dlatego tak istotne jest wczesne rozpoznanie choroby i szybkie wdrożenie optymalnego postępowania.
Otępienie wiąże się z większym ryzykiem chorób, zwłaszcza chorób infekcyjnych, które u osób z demencją zwykle mają cięższy przebieg niż w populacji ogólnej. Pacjenci z zaawansowanym otępieniem najczęściej cierpią na zakażenia dróg moczowych (i zapalenie płuc).
Pacjent z otępieniem – porady dotyczące opieki domowej
Indywidualny plan opieki nad osobami z demencją powinien uwzględniać wiele obszarów i działań opiekuńczych.
Należy zapewnić choremu spokój, unikać pośpiechu, czy stresu, który towarzyszy nagminnym zmianom. Duże wymagania również mogą wzbudzić w podopiecznym poczucie dyskomfortu. Jednak nadmierna opiekuńczość, która w sposób nieuzasadniony ogranicza samodzielność pacjenta, także jest niewskazana.
Dobry plan opieki nad ludźmi chorymi, cierpiącymi na demencję zawiera również porady dla opiekunów.
Opiekun powinien stosować się do zaleceń lekarza, przypominać podopiecznemu o konieczności zażycia leków, zapewniać odpowiednią podaż płynów, dbać o zdrowe odżywianie, dbać o odpowiednią ilość i jakość snu, dbać o zachowanie sprawności oraz aktywności fizycznej i umysłowej. Regularny ruch oraz ćwiczenia intelektualne pomagają w przezwyciężaniu obciążeń psychicznych w przebiegu choroby. Co ważne, w zachowaniu zdolności poznawczych pomaga przyjmowanie nowych informacji, podobnie jak kontakty międzyludzkie.
Indywidualna opieka nad pacjentem z otępieniem to duże wyzwanie, dlatego opiekunowie nie mogą zapominać również o sobie – zwłaszcza o chwilach odpoczynku i wytchnienia.
i kału w demencji – zadania opiekuna
Na czym polega dbanie o osoby starsze? Porady dla opiekunów osób z demencją bywają szczególnie pomocne, gdy pojawiają się kłopotliwe objawy chorobowe.
Nad problemem z nietrzymaniem moczu i/lub kału (nazywanej też odpowiednio inkontynencją moczową i kałową) łatwiej zapanować dzięki specjalistycznym produktom chłonnym. Na rynku dostępne są majtki chłonne, pieluchomajtki, wkładki anatomiczne (w różnych rozmiarach, o różnym stopniu chłonności), które pomagają utrzymać higienę osobistą osób z demencją.
Opiekunowie pomagają podopiecznym w czynnościach higienicznych – podczas kąpieli, mycia i pielęgnacji skóry okolic intymnych. Osoby starsze i chore (szczególnie gdy doskwierają im problemy z nietrzymaniem moczu lub stolca) nie mogą korzystać z mydła i agresywnych środków myjących. Należy stosować delikatne środki myjące i pielęgnacyjne, które nie wywołują podrażnień.
Każda zmiana produktu chłonnego powinna wiązać się z dokładnym oczyszczeniem skóry okolic intymnych. Przydają się łagodne kremy i pianki myjące o działaniu nawilżającym, które nie wymagają użycia wody. Pomocne są chusteczki oczyszczające – znacznie bardziej komfortowe niż papier toaletowy. W podręcznej apteczce powinien znaleźć się krem i mleczko nawilżające oraz krem ochronny z gliceryną i witaminą E.
Zadanie opiekuna polega też na obserwacji i monitorowaniu funkcji organizmu chorego. Niepokojące objawy należy bezzwłocznie zgłaszać lekarzowi. Pamiętajmy, że problemy z nietrzymaniem moczu lub inkontynencją kałową, które pojawiają się u chorych z otępieniem, mogą wskazywać na zakażenie dróg moczowych lub inne stany chorobowe, które wymagają bezzwłocznego leczenia.
