Odparzenie od podpaski u osób starszych – co robić?

Odparzenie od podpaski u osób starszych nie należy do rzadkości. Za problem odpowiadać mogą nieprofesjonalne produkty chłonne, długotrwały kontakt skóry z wilgocią i innymi czynnikami drażniącymi, narażenie na tarcie i nieprawidłowa higiena okolic intymnych. Dolegliwości sprzyjają również procesy, które towarzyszą starzeniu się skóry: utrata wody, atrofia (stopniowy zanik) naskórka i skóry właściwej oraz stres oksydacyjny, związany z nadmierną produkcją wolnych rodników. Skóra osób w podeszłym wieku nie może skutecznie pełnić roli ochronnej. Osłabienie bariery naskórkowej zwiększa ryzyko zapaleń i podatność na infekcje.

Odparzenie od podpaski – przyczyny

Odparzenie nie jest terminem medycznym – w literaturze fachowej stan zapalny skóry spowodowany tarciem, miejscowym przegrzaniem i wilgotnością to tzw. wyprzenie. Dolegliwość częściej występuje w miesiącach letnich, u pacjentów z nadwagą i otyłością. Sprzyja jej nieprawidłowa pielęgnacja skóry okolic intymnych, stosowanie agresywnych środków myjących i drażniących mydeł. W konsekwencji dochodzi do podrażnienia i uszkodzenia wrażliwej skóry osób starszych, co ułatwia przenikanie alergenów, drobnoustrojów i służy rozwojowi infekcji.

Odparzenie zwykle rozwija się w mokrym środowisku, w miejscach narażonych na tracie. Winę za taki problem dermatologiczny ponosić może nieprofesjonalny produkt chłonny – wykonany z nieodpowiednich materiałów, które nie izolują skóry od wilgoci i nie zapewniają prawidłowej wymiany gazowej (nie przepuszczają powietrza). 

Odparzenie od podpaski może objawiać się zaczerwienieniem skóry, z czasem pojawiają się drobne pęcherzyki, które – przy zaniedbaniach pielęgnacyjnych – zlewają się, przechodzą w nadżerki i owrzodzenia. 

Odparzenie od podpaski – postępowanie

Właściwe zabiegi pielęgnacyjne i higieniczne zapobiegają narastaniu objawów i pogłębianiu się problemu. Pierwszy symptom – lekkie zaczerwienienie, podrażnienie skóry okolic intymnych to znak, że należy wdrożyć odpowiednie postępowanie profilaktyczne. Podczas zabiegów higienicznych powinno się stosować łagodne środki do hieny intymnej. Jedna z najważniejszych zasad mówi o częstej zmianie produktów chłonnych.

Kiedy zakładać podpaski? U osób starszych miękkie wkłady o anatomicznym kształcie zapobiegają przeciekom w przypadku problemów z nietrzymaniem moczu (przy dolegliwości lekkiego lub średniego stopnia). Warto zwrócić uwagę na nasilenie objawów związanych z nietrzymaniem moczu. Jeśli do dolegliwości dołącza kałowa (nietrzymanie stolca) to sytuacja, kiedy podpaski okazują się niewystarczające. Problem można opanować za pomocą pieluch anatomicznych lub pieluchomajtek. Zarówno produkty chłonne, jak i bielizna muszą przepuszczać powietrze, zapewniać tzw. oddychalność. Wygodne majtki z bawełny to z pewnością dobry wybór. Specjalistyczne wkłady natomiast powinny być wykonane z miękkiego, oddychającego materiału, który umożliwia obieg powietrza, służy zdrowiu skóry, daje poczucie komfortu, suchości i świeżości. Warto też zapewnić pacjentowi warunki do częstego „wietrzenia” okolicy krocza.

Odparzenia od podpaski – jak zapobiegać, jak leczyć?

Kiedy zmieniać podpaski? Zawsze, gdy zaistnieje taka potrzeba, bezzwłocznie po oddaniu moczu, ale nie rzadziej niż co 3 godziny. Używajmy sprawdzonych, profesjonalnych produktów chłonnych – jednorazowych, o silnych właściwościach absorbujących, które wiążą wilgoć, izolują skórę od moczu i amoniaku. Nowoczesne produkty chłonne wyposażone są w systemy, które ograniczają namnażanie bakterii wytwarzających amoniak, zapobiegając przykremu zapachowi i nie dopuszczając do kontaktu skóry z tym czynnikiem drażniącym.

Podczas zmiany produktu chłonnego konieczne jest staranne oczyszczenie skóry krocza. Chusteczki nawilżane i delikatna pianka myjąca nie tylko czyszczą, ale też wzmacniają i chronią skórę. Nie wymagają przy tym spłukiwania wodą. Po zabiegach higienicznych warto zastosować krem nawilżający. Pomocny bywa również krem ochronny z gliceryną i witaminą E, który poprawia funkcję bariery skórno-naskórkowej i minimalizuje ryzyko dalszych podrażnień. Łagodzący krem z cynkiem działa kojąco na skórę podrażnioną i zaczerwienioną.

Zmiany, które utrzymują się mimo właściwej pielęgnacji, wymagają oceny lekarza. Czasem konieczne bywa leczenie przeciwzapalne lub przeciwbakteryjne.