Nietrzymanie moczu w ciąży, jak w każdym innym okresie życia, polega na mimowolnym, niekontrolowanym wycieku moczu. Przyszłym mamom najczęściej dokucza wysiłkowe nietrzymanie moczu, które ujawnia się, gdy wzrasta napięcie w tłoczni brzusznej (najczęściej pod wpływem wysiłku, kaszlu, śmiechu). Za ciążowe popuszczanie moczu odpowiadają m.in. zaburzenia czynności pęcherza i cewki moczowej związane z osłabionymi, rozluźnionymi mięśniami macicy i nieprawidłowym działaniem mechanizmu zwieraczowego.
Ciąża, częste oddawanie moczu i ZUM
Na początek krótka powtórka z anatomii. Pęcherz moczowy znajduje się w dolnej części jamy brzusznej. Od wewnątrz wyściela go błona śluzowa. Ścianę pęcherza tworzą włókna mięśniowe. Mocz produkowany przez nerki spływa do pęcherza, który – po wypełnieniu – przybiera kształt kulisty. Opróżniony kobiecy pęcherz przypomina miskę, której przekrój poprzeczny ma kształt elipsy.
Cewka moczowa jest rodzajem przewodu, który z jednej strony łączy się z pęcherzem, z drugiej – uchodzi na zewnątrz. Jej zewnętrzne ujście leży w przedsionku pochwy. Cewka u kobiet jest krótka: jej długość wynosi tylko 3–5 cm.
Mięśnie dna macicy wokół cewki moczowej zamykają ją, zatrzymując w ten sposób mocz w pęcherzu. Po wypełnieniu pęcherza do mózgu wysyłany jest sygnał, a mózg przesyła sygnał do mięśni miednicy, które – w odpowiedzi – rozluźniają się i przestają zaciskać cewkę. Wtedy kurczą się mięśnie pęcherza i mocz jest wydalany.
Kobiety, z racji swej budowy anatomicznej, znacznie częściej niż mężczyźni cierpią na zakażenia układu moczowego (ZUM), które objawiają się m.in. częstomoczem i nietrzymaniem moczu (NTM). Za dolegliwość odpowiada przede wszystkim krótka cewka moczowa i mała odległość odbytu od ujścia cewki moczowej, która ułatwia przenoszenie patogenów z okolic odbytu.
w ciąży – przyczyny
Ciąża należy do najważniejszych czynników ryzyka nietrzymania moczu. Dolegliwości sprzyjają zmiany fizjologiczne, anatomiczne i metaboliczne, jakie zachodzą w organizmie matki. Częste oddawanie moczu we wczesnej ciąży nie należy do rzadkości, ponieważ już w pierwszym trymestrze rośnie objętość wydalanego moczu. Za kłopotliwe objawy odpowiada również macica, która w ciągu 9 miesięcy zmienia się z niewielkiego, kilkumililitrowego narządu w duży "worek" mięśniowy o pojemności 5 litrów. Jej masa rośnie z 70 do ok. 1000 gramów! W konsekwencji dochodzi do ucisku na pęcherz moczowy – tym większego, im bardziej zaawansowana ciąża.
Na popuszczanie moczu w czasie ciąży wpływają rozluźnione, osłabione i innychstruktur odpowiedzialnych za podtrzymywanie narządurodnego. Macica napiera również na mięśnie miednicy. W rezultacie zwiększa się częstotliwość mikcji i nasila uczucie parcia na mocz. Wszystkie te czynniki mogą powodować nietrzymanie moczu w ciąży – powszechną dolegliwość nie tylko przed porodem, ale również w czasie połogu.
Ciąża – nietrzymanie moczu przed i po porodzie
Słaby pęcherz po urodzeniudziecka bywa konsekwencją porodu fizjologicznego (siłami natury), który przyczynia się do osłabienia lub uszkodzenia mięśni i powięzi dna miednicy, więzadeł oraz nerwów. Popuszczanie moczu w ciąży doskwiera wieloródkom, zwłaszcza jeśli przerwy między kolejnymi ciążami są krótkie lub gdy poprzednie porody wymagałyzastosowania próżniociągu położniczego lub kleszczy.
Jak wesprzeć prawidłowe trzymanie moczu w ciąży? Warto regularnie, kilka razy dziennie ćwiczyć mięśnie Kegla.
Inne sposoby na częste oddawanie moczu? Wczesna ciąża to dobry moment, by – po konsultacji z lekarzem – zadbać o dietę zapobiegającą zaparciom (problemy z wypróżnianiem mogą powodować lub nasilać kłopotliwe objawyze strony układu moczowego).
