Częste oddawanie moczu (częstomocz) jest jedną z najpowszechniejszych dolegliwości kobiet w okresie menopauzy. U podstaw problemu leżą zmiany równowagi hormonalnej (przede wszystkim spadek stężenia estrogenów), które oddziałują na wiele układów organizmu, w tym na układ moczowo-płciowy. W konsekwencji dochodzi do wzrostu pH pochwy – środowisko zmienia się z kwaśnego (ochronnego) na bardziej zasadowe, które sprzyja nawracającym zakażeniom układu moczowego (ZUM) i odpowiada za częste wizyty w toalecie. Wiek i menopauza należą do najistotniejszych czynników promujących częstomocz u kobiet po 45. roku życia. Jak radzić sobie z problemem?
, częstomocz i kobieca anatomia
Można powiedzieć, że menopauza i częste oddawanie moczu idą w parze.
Anatomia kobiecego układu moczowego, zwłaszcza krótka cewka moczowa i mała odległość między odbytem a ujściem cewki moczowej, przyczyniają się do nawracających zakażeń. Okres menopauzy to dodatkowy czynnik, który sprzyja rozwojowi ZUM. Zmiany równowagi hormonalnej, właściwe dla tego czasu, niekorzystnie wpływają na stan błony śluzowej i mikrobiom pochwy.
U zdrowych kobiet w okresie reprodukcyjnym flora bakteryjna pochwy zdominowana jest przez szczepy Lactobacillus. To pałeczki kwasu mlekowego, które odpowiadają za fermentację węglowodanów do kwasu mlekowego, wpływając tym samym na niskie pH pochwy – zabójcze dla większości patogenów.
W okresie postmenopauzalnym liczba pożytecznych pałeczek maleje, wzrasta więc pH pochwy i ryzyko zakażenia. Konsekwencją zmian, jakie zachodzą w organizmie, mogą być wielokrotne zakażenia układu moczowego (najczęściej pęcherza).
Jak radzić sobie z nietrzymaniem moczu podczas menopauzy?
Menopauza i osłabiony pęcherz przyczyniają się douciążliwych dolegliwości, które mogą istotnie obniżać jakość życia kobiet. Ich leczenie bywa skomplikowane. W większości przypadków nie stwierdza się żadnych nieprawidłowości układu moczowego, których eliminacja mogłaby całkowicie zapobiec nawrotom ZUM. Warto nadmienić, że do kłopotliwych objawów należy nie tylko częstomocz, ale też nietrzymanie moczu po menopauzie.
Jak radzić sobie z problemami, których źródło stanowią menopauza i ? Pamiętajmy, że optymalne postępowanie terapeutyczne ustala i kontroluje lekarz. Często zaleca się m.in. ćwiczenie mięśni dna miednicy (mięśni Kegla), moczowego i zmianę stylu życia, w tym: unikanie dźwigania ciężkich przedmiotów, profilaktykę przewlekłych zaparć (dieta bogatoresztkowa) i (gdy to konieczne) unormowanie masy ciała. Stosuje się również hormonalną terapię zastępczą, która może znacznie łagodzić liczne objawy, jakie niesie menopauza – nietrzymanie moczu to jedna z wielu dolegliwości charakterystycznych dla tego okresu.
Jak radzić sobie z ZUM, którego podłożem jest menopauza? Częste oddawanie moczu w tym czasie wynika na ogół z zapalenia pęcherza o etiologii bakteryjnej. W takich przypadkach leczenie obejmuje antybiotykoterapię stosowaną zgodnie z zaleceniami lekarza (zwykle przez kilka dni). Prawidłowa terapia prowadzi do szybkiego ustąpienia objawów (najczęściej po 2–3 dniach).
Jak zapobiegać częstemu oddawaniu moczu?
W jaki sposób łagodzić objawy, które niesie ze sobą menopauza? Częste oddawanie moczu i nawroty zakażeń układu moczowego wymagają odpowiedniego postępowania profilaktycznego. Po ustąpieniu dolegliwości należy przestrzegać zasad, dzięki którym można znacznie zredukować częstotliwość nawrotów ZUM, m.in.:
prawidłowo nawadniać organizm (pić ok. 1,5 l płynów dziennie);
unikać zalegania moczu w pęcherzu (nie odwlekać mikcji);
oddawać mocz po każdym po stosunku płciowym (przed stosunkiem wypić szklankę płynu);
włączyć sok z żurawin do diety (ok. 1 l dziennie), można też przyjmować wyciąg z owoców żurawiny w postaci tabletek, kapsułek;
dbać o prawidłową higienę intymną.
Lekarz może wydać pacjentce dodatkowe zalecenia, dotyczące np. odpowiedniej formy antykoncepcji, profilaktyki farmakologicznej zakażeń po stosunku płciowym lub stosowania estrogenów dopochwowych.
