Wysiłkowe nietrzymanie moczu - czym jest i jak się objawia
Czujesz potrzebę zmieniania bielizny w ciągu dnia z powodu popuszczania moczu?
Zastanawiasz się, czy jest to tylko niedoleczona infekcja pęcherza czy... może coś poważniejszego?
Dodatkowo to pojawia się najczęściej podczas wysiłku fizycznego, a w szczególności – podnoszenia rzeczy, niekoniecznie ciężkich?
To może być .
Zobacz na czym polega ten problem, jak można sobie z nim radzić i dlaczego mięśnie Kegla w Twoim ciele mogą mieć w całym procesie ogromnie znaczenie?

Czym jest wysiłkowe nietrzymanie moczu i co je powoduje?

W idealnym świecie (i zdrowym ciele) człowiek oddaje mocz wtedy, kiedy ma pełny pęcherz i odczuwa potrzebę ( jest w stanie nad tym zapanować).
Nie zawsze jednak tak bywa, a obecnie choroby związane z nietrzymaniem moczu uznaje się za jeden z poważniejszych problemów zdrowotnych XXI wieku.
Na czym polega ten problem?
Wysiłkowe (ICD-10: N39. 3) to sytuacja, w której niezależnie od Twojej woli mocz wycieka z pęcherza moczowego.
Na przykład podczas:
·         kichania,
·         kaszlu,
·         podnoszenia ciężkich zakupów/przedmiotów/dziecka na ręce.

Musisz wiedzieć, że nie jest to sytuacja, w której Twój organizm opróżni cały pęcherz podczas takiego wysiłku.
To tak naprawdę może być także lekkie popuszczanie czy uczucie zawilgoconej bielizny po paru godzinach od jej założenia, zwłaszcza podczas wykonywania pracy fizycznej, a nawet sprzątania.
Może do niego dojść nawet podczas ataku śmiechu wśród znajomych czy podczas zakrztuszenia się łykiem wody.
Do popuszczenia moczu z powodu wysiłku może dojść bez towarzyszącego uczucia parcia na pęcherz, a nawet wtedy, kiedy nie czujesz w ogóle potrzeby skorzystania z toalety.
Problem z nietrzymaniem moczu jest po prostu wstydliwy, a co za tym idzie, wiele osób cierpiących z tego powodu nie przyznaje się do kłopotów z pęcherzem.
Jakie są jego następstwa?
można podzielić na:
  • anatomiczne, czyli takie, które spowodowane jest wzmożoną ruchomością szyjki pęcherza moczowego, wynikającą z niedostatecznego podparcia przez mniejszej;
  • zwieraczowe, czyli takie, które spowodowane jest brakiem dostatecznej wydolności aparatu zwieraczowego cewki moczowej.

Rodzaje (stopnie) wysiłkowego nietrzymania moczu

Oczywiście jak każda choroba, tak i wysiłkowe ma różne stopnie zaawansowania.
Dlatego tak ważne jest obserwowanie swojego organizmu i w porę reagowanie na sygnały, które Ci daje.
można podzielić na trzy stadia, do których należy:
  • stopień pierwszy, podczas którego popuszczasz mocz jedynie wtedy, kiedy poddajesz ciało dużemu wysiłkowi fizycznemu (np. niesienie zgrzewki wody na wysokie piętro w bloku);
  • stopień drugi, kiedy odczuwasz popuszczanie moczu nawet podczas stosunkowo niewielkich i lekkich dla Twojego ciała czynności fizycznych (np. spacery czy schodzenie po schodach);
  • stopień trzeci, podczas którego mocz może uchodzić mimowolnie z pęcherza nawet w pozycji leżącej (np. podczas snu).
 
Oczywiście zanim dojdzie do trzeciej fazy zaawansowania tego schorzenia Twój organizm z pewnością będzie dawał Ci różne sygnały.
Warto zwrócić na nie uwagę i nie bagatelizować objawów, biorąc to na kark stresu, niedoleczonej infekcji pęcherza czy tylko chwilowej sytuacji.
A przed wszystkim warto porozmawiać o tym z lekarzem, nie ma czego się wstydzić. 
Pozwól sobie pomóc. 

Jak rozpoznać wysiłkowe nietrzymanie moczu (objawy / badania)

Jednym z głównych objawów wysiłkowego nietrzymania moczu jest oczywiście wyciek moczu przy jednoczesnym braku uczucia pełnego pęcherza.
Może dochodzić do tego także podczas wysiłku fizycznego, kichania, śmiania się czy ataku kaszlu, co powoduje zwiększenie ciśnienia w Twoim brzuchu.
Niezależnie od tego, najczęściej na pojawienie się dolegliwości związanych z popuszczaniem moczy podczas wysiłku wpływa osłabienie mięśni dna miednicy.
Można wyszczególnić kilka przyczyn, które mogą potęgować problem lub determinować to, że się u Ciebie pojawi.
Wysiłkowe nietrzymanie moczu może być spowodowane przez:
  • nadmierną masę ciała i otyłość;
  • naturalne procesy zachodzące w ciele kobiety po porodzie naturalnym, zwłaszcza długim lub po 42 tygodniu ciąży;
  • poród zabiegowy z wykorzystaniem, np. kleszczy;
  • poród wywołany za pomocą oksytocyny;
  • palenie papierosów;
  • niedobór estrogenów w ciele kobiety po menopauzie;
  • operacje w rejonie podbrzusza;
  • ciężką pracę fizyczną;
  • przyjmowanie niektórych leków, np. benzodiazepin;
  • problemy z zaparciami;
  • problemy z nadmiernym sięganiem po alkohol;
  • nieprawidłowe wykonywanie ćwiczeń fizycznych, w tym np. uprawianie skoków na trampolinie przy nieodpowiedniej trosce o , nieprawidłowe wykonywanie ćwiczeń na siłowni;
  • operacje laparoskopowe w leczeniu, np. endometriozy;
  • usunięcie gruczolaka prostaty u mężczyzn;
  • problemy z prostatą u mężczyzn;
  • osłabienie mięśni dna miednicy wraz z wiekiem (ale tak nie musi być!)
  • przewlekłe choroby płuc z kaszlem, np. przewlekła obturacyjna choroba płuc, zwana też POChP.

Pierwsze badania jakie należy wykonać to badanie ogólne i posiew moczu oraz USG układu moczowego.
U mężczyzn także PSA (najlepiej PSA total oraz PSA free).
Kolejne badania są już bardziej szczegółowe.
Są to: badanie urodynamiczne oraz cytoskopia.
Pierwsze z nich, czyli badanie urodynamiczne polega na przetestowaniu przepływu moczu i pracy pęcherza za pomocą wprowadzonej do pęcherza sondy.
Cytoskopia z kolei to badanie, które zazwyczaj wykonywane jest w znieczuleniu i polega na sprawdzeniu stanu cewki moczowej.
Pamiętaj, że im wcześniej zgłosisz się do lekarza i zaanonsujesz swój problem, tym większe szanse na poznanie przyczyny oraz na to, że profilaktyka i zmiana trybu życia pozwoli Ci wrócić do stanu zdrowia sprzed problemów nietrzymania moczu.

Ćwiczenia na wysiłkowe nietrzymanie moczu: jak wzmacniać pęcherz i dlaczego ćwiczenia mięśni Kegla mają znaczenie?

Ćwiczenia, które mogą pomóc Ci we wzmocnieniu pęcherza i niwelowaniu problemu nietrzymania moczu, to z pewnością ćwiczenia, tzw. mięśni Kegla.
Od czego zacząć i jak w ogóle odnaleźć w ciele te mięśnie?
Mięśnie Kegla możesz zlokalizować wyobrażając sobie sytuację, że bardzo chce Ci się siku, ale musisz zacisnąć pęcherz, ponieważ masz jeszcze jeden przystanek do domu.
To uczucie zaciskanego w kroczu mięśnia, to właśnie ten, o którym jest tutaj mowa.
Aktywizację tych mięśni można zacząć od prostych (ale co ważne... systematycznych!) ćwiczeń wykonywanych w seriach.
Musisz zacisnąć na kilka sekund te mięśnie i rozluźnić je.
I tak parę razy, na początku możesz robić to w 4 seriach po 6 razy, a następnie co jakiś czas zwiększać ilość powtórzeń, serii i czasu skurczu mięśni.
Co ważne, tak samo mięśnie Kegla mogą ćwiczyć zarówno kobiety jak i mężczyźni!
A w dodatku... u mężczyzn może przyczynić się to do wzmocnienia erekcji oraz opóźnienia wytrysku!
W czym Ci to pomoże?
Zdecydowanie wzmocni (które odpowiadają również za trzymanie narządów rodnych kobiety tam, gdzie powinny się znajdować), oraz w odpowiedniej kondycji cewki moczowej i pęcherza.
Musisz także zwrócić uwagę na regularność wypróżnień oraz to, jak do tego podchodzisz.
Ponieważ... nic na siłę nie jest dla Ciebie dobre.
Wstrzymywanie oddania moczu lub nadmierne napieranie na pęcherz, na zasadzie braku czasu na tę czynność to zgubna droga.
Istotne jest także w jaki sposób wygląda opróżnianie pęcherza, powinno się swobodnie usiąść na toalecie w pozycji dbającej o wyprostowane plecy i nogi umiejscowione tak, aby kolana były lekko wyżej, niż biodra.
Można podstawić pod nogi miskę czy inny przedmiot, który pomoże osiągnąć taką pozycję.
Bezwiedne wypływanie niewielkich objętości moczu to nie przelewki.
Dlatego w profilaktyce dbania o pęcherz ważna jest także aktywność fizyczna oraz zbilansowana dieta.
Niestety nadwaga oraz otyłość to sporzy sprzymierzeńcy nietrzymania moczu, w tym szczególnie wysiłkowego nietrzymania moczu.
O czym warto pamiętać?
Zdecydowanie o odpowiednim wykonywaniu ćwiczeń.
Jeśli masz taką możliwość, poproś trenera na siłowni o pomoc lub poczytaj na ten temat w sieci.
Nieprawidłowo wykonywane ćwiczenia mogą przynieść skutki odwrotne od zamierzonych, a nawet doprowadzić do pogłębienia problemu.
 

Leczenie wysiłkowego nietrzymania moczu: kiedy iść do lekarza?

Tak naprawdę powinieneś rozpocząć diagnostykę wysiłkowego nietrzymania moczu już wtedy, kiedy zauważysz pierwsze problemy.
Oczywiście nie ma tutaj mowy o każdorazowej wizycie u urologa wtedy, kiedy nie doleczysz zapalenia pęcherza i przez jakiś czas zmagasz się z popuszczaniem.
Aczkolwiek już taka sytuacja, a szczególnie nawracające przeziębienia pęcherza powinny skłonić Cię do refleksji.
Nie można bagatelizować problemów z pęcherzem, jeśli pojawiają się one u Ciebie naprawdę często.
Taka Twoja uroda?
No niekoniecznie, pamiętaj, że to schorzenie, które jest nieprzyjemne i niekomfortowe.
Diagnostykę możesz zacząć nawet od wizyty u swojego lekarza rodzinnego.
Lekarz na podstawie dokładnego wywiadu a także wstępnych badań (np. zaleceniu bilansowania płynów podczas jednej doby) będzie w stanie postawić pierwsze hipotezy.
Dokładny i szczegółowy wywiad lekarski ma tutaj ogromne znaczenie.
Ile płynów przyjmujesz?
Jak często uprawiasz sport?
Kiedy zaczął się problem lub... może odczuwasz dodatkowe parcie na pęcherz w stanie pobudzenia seksualnego?
Wszystko ma znaczenie.
Nieleczony problem będzie rozwijał się dalej, ale wcale nie musi tak być.
A przecież może prowadzić nawet do stałego wyciekania moczu z pęcherza, również pod wpływem niewielkiego wysiłku.
Wszystko zależy od tego, jaką decyzję podejmiesz?
Wstyd warto odłożyć na bok, ponieważ diagnostyka nietrzymania moczu to tak naprawdę badania, które w początkowym stadium opiera się na:
  • wykonaniu badania moczu;
  • zrobieniu posiewu moczu;
  • zrobieniu USG układu moczowego pacjenta.

Wkładki higieniczne, podpaski: jak radzić sobie z wysiłkowym nietrzymaniem moczu

Oczywiście należy zacząć od wizyty u lekarza, jeśli tylko zauważysz u siebie problem.
Leczenie zachowawcze to jedno, a profilaktyka zdrowia i ćwiczenia mięśni Kegla (oraz całego ciała) to drugie.
Choć dla wielu pacjentów wydaje się mocno wstydliwe, to musisz wiedzieć, że od prawidłowej diagnozy zależy nie tylko codzienny komfort życia, ale przede wszystkim Twoje zdrowie.
Jeśli zastanawiasz się, jak radzić sobie z wysiłkowym nietrzymaniem moczu, to zazwyczaj na pierwszy rzut pacjenci wybierają produkty chłonne, typu podpaski czy wkładki higieniczne na nietrzymanie moczu (dla kobiet i mężczyzn), które zabezpieczają bieliznę przed wilgocią i nieprzyjemnym zapachem.
W aptekach można kupić także specjalne wkładki urologiczne, które mają wyjątkowo dużą chłonność i możesz dopasować ich stopień wchłaniania do swojego problemu.
Mogą one posiadać także boczne osłonki, które zabezpieczają (zdecydowanie lepiej niż standardowe podpaski wykorzystywane przy menstruacji) przed wyciekiem.
Takie produkty dostępne są także dla mężczyzn, a te z kolei dopasowane są do męskiej anatomii.
Nie zapominaj także o dokładnej i regularnej higienie.
Miejsca intymne, do których z pewnością można zaliczyć ujścia układu moczowego to miejsca wilgotne, ciemne, czyli... zapewniające idealne warunki do rozwoju bakterii.
Te z kolei mogą przyczyniać się do problemów bakteryjno-wirusowych związanych z pęcherzem i tym samym pogłębiać Twój problem nietrzymania moczu.
Musisz jednak pamiętać, że tego typu higieniczne środki to tylko jeden ze sposobów radzenia sobie z nieprzyjemnościami związanymi z chorobą.
Aby zmniejszyć problem nietrzymania moczu musisz podjąć leczenie.
Poza samą diagnozą i farmakologią zleconą przez lekarza urologa czy uroginekologa, bardzo ważna jest także Twoja codzienna postawa.
To znaczy?
Zdecydowanie powinieneś postawić na wizytę u fizjoterapeuty czy fizjoterapeuty uroginekologicznego, który przedstawi Ci specjalistyczne ćwiczenia dopasowane do Twojego przypadku, np. na wzmocnienie mięśni dna miednicy.
Pomoże dobrać także ćwiczenia na Twoją przypadłość osłabienia mięśni czy mięśni dna miednicy w jamie brzusznej.
Dodatkowo nie powinieneś pomijać ruchu, choć może on kojarzyć się Tobie z nieprzyjemnymi sytuacjami.
Wiele pośrednich problemów, tj. otyłość czy niezdrowy tryb życia może przyczyniać się do powstawania problemu nietrzymania moczu i tym samym... zamykać Cię w czterech ścianach domu i własnej głowy.
Wstyd związany z nietrzymaniem moczu to uczucie, z którym można walczyć nie tylko podejmując odpowiednie leczenie urologiczne, ale także wspomagając się pracą u psychoterapeuty.
Normalizacja nietrzymania moczu to ważna kwestia dla pacjentów zmagających się z problemem.
 
Artykuł konsultowany z dr Justyną Milewską, internistką.