Nietrzymanie moczu (NTM) – rodzaje i przyczyny
Nietrzymanie moczu (NTM) polega na mimowolnym oddawaniu moczu, w wyniku którego dochodzi do częściowego lub całkowitego opróżnienia pęcherza moczowego. Jeśli dolegliwość ma charakter przewlekły, wyróżnia się:
- wysiłkowe nietrzymanie moczu (najczęstsze);
- nietrzymanie moczu wraz z nagłym parciem;
- nietrzymanie moczu w wyniku przepełnienia.
Za wysiłkowe nietrzymanie moczu odpowiada zwykle osłabienie mięśni dna miednicy, które zaburza działanie cewki moczowej i powoduje niekontrolowany wyciek moczu, gdy wzrasta ciśnienie w pęcherzu. Dolegliwość występuje m.in. w czasie wysiłku fizycznego, kaszlenia, kichania, śmiania się.
Kobiece nietrzymanie moczu, któremu towarzyszy naglące parcie, może wskazywać na nieprawidłowe, nadmierne pobudzenie mięśni pęcherza. W konsekwencji pojawia się silna potrzeba natychmiastowej mikcji (oddania moczu) i pęcherz ulega gwałtownym, przedwczesnym skurczom. Po kilku sekundach dochodzi do nieświadomego wypływu moczu. Niemożność utrzymania moczu u kobiet na skutek intensywnego parcia występuje w dzień i/ lub w nocy, zazwyczaj pod wpływem nagłej zmiany pozycji ciała, charakterystycznych dźwięków (np. szumu wody), a także w czasie kontaktów płciowych (w trakcie orgazmu). W takich przypadkach nie zawsze udaje się ustalić pierwotne przyczynypopuszczania moczu u kobiet i rozpoznaje się zespół nadpobudliwego (nadreaktywnego) pęcherza.
Powody nietrzymania moczu – niedrożność, zakażenie lub farmakoterapia
W literaturze medycznej opisane są również inne przyczyny nietrzymania moczu. Kobiety jednak rzadziej cierpią z ich powodu. Za problem odpowiadać może przeszkoda w odpływie moczu z pęcherza, co prowadzi do przepełnienia pęcherza, rozciągania jego struktur i stałego lub okresowego, mimowolnego wycieku moczu. Taki typ NTM częściej występuje u mężczyzn. U jego podstaw leży z reguły tzw. nefropatia zaporowa i powiększenie prostaty.
Problem nietrzymania moczu u kobietmoże wynikać z zapalenia pęcherza (głównie zakażenia bakteryjnego) lub choroby neurologicznej (jak stwardnienie rozsiane lub choroba Parkinsona).
Jakie czynniki mogą powodować nietrzymanie moczu? Kobiety, które w pełni kontrolują funkcję opróżniania pęcherza, cierpią na okresowe NTM, związane z przyjmowaniem leków moczopędnych lub wynikające ze stanów zapalnych pęcherza. Do dolegliwości przyczyniają się poza tym napoje z owoców cytrusowych oraz (częściej) napoje z kofeiną i napoje alkoholowe.
Pamiętajmy, że NTM to zawsze objaw nieprawidłowy, który wymaga konsultacji i ocenylekarskiej. Przypadłość można zgłosić lekarzowi rodzinnemu, urologowi lub ginekologowi.
Leczenie nietrzymania moczu u kobiet
Leczenie nietrzymania moczu u kobietustala i nadzoruje lekarz. Postępowanie zależy od typu i przyczyny dolegliwości oraz nasilenia objawów.
W każdym przypadku zaleca się zmianę stylu życia, która obejmuje m.in. ograniczenie przyjmowania napojów moczopędnych oraz unormowanie masy ciała (u osób z nadwagą lub otyłością).
Wysiłkowe nietrzymanie moczu wymaga wzmocnienia mięśni dna miednicy. Ćwiczenia mięśni Kegla mogą znacznie złagodzić problem nietrzymania moczu u kobiet.
Zmianę trybu życia (w tym systematyczne, długotrwałe ćwiczenia Kegla) rekomenduje się także pacjentkom, którym doskwiera nietrzymanie moczu po menstruacji.
Lekarz może zadecydować o konieczności włączenia leczenia farmakologicznego. W rzadkich przypadkach stosuje się leczenie chirurgiczne.
