Czym jest nietrzymanie moczu?

Wysiłkowe nietrzymanie moczu jest spowodowane słabym wsparciem dla pęcherza i cewki moczowej, np. osłabienie mięśni dna miednicy. Objawy pojawiają się, gdy występuje zwiększony nacisk na brzuch wywołany aktywnością fizyczną, kaszlem, kichaniem, śmiechem itp. Zwykle wiąże się to z popuszczaniem moczu w niewielkich ilościach. Zaparcia, otyłość i przewlekły kaszel mogą zwiększać ciśnienie w jamie brzusznej, powodując pogorszenie stanu. 

W przypadku kobiet jest to najczęstszy rodzaj nietrzymania moczu. Przykłady sytuacji zwiększających ryzyko wystąpienia tej przypadłości to ciąża, poród oraz otyłość. Istnieje również możliwość dziedziczenia. Wysiłkowe nietrzymanie moczu nie jest tak powszechne u mężczyzn, ale może wystąpić po operacji prostaty. Ćwiczenia mięśni Kegla mogą zapobiec, a często nawet wyleczyć, wysiłkowe nietrzymanie moczu u mężczyzn i kobiet.

Nietrzymanie moczu z naglącym parciem to mimowolny wyciek moczu, któremu towarzyszy lub który poprzedza nagła potrzeba oddania moczu. Wiąże się ono z niewielkimi, częstymi wyciekami lub całkowitym opróżnianiem pęcherza.

Przykłady sytuacji zwiększających ryzyko wystąpienia tej przypadłości obejmują powiększoną prostatę, stosowanie leków moczopędnych lub infekcję dróg moczowych. Często ustalenie przyczyny jest bardzo trudne lub niemożliwe. Pacjenci mogą oddawać mocz częściej niż normalnie, czyli 4–8 razy dziennie – w tym jeden lub więcej razy w nocy (nokturia). W niektórych przypadkach trening pęcherza może pomóc w rzadszym oddawaniu moczu i unikaniu tej czynności w nocy.

Mieszane nietrzymanie moczu

Mieszane nietrzymanie moczu jest połączeniem wysiłkowego i naglącego nietrzymania moczu. Charakteryzuje się częstym uczuciem parcia na mocz, czasami wyciekiem moczu, jeśli dana osoba nie zdąży na czas do toalety, a także popuszczaniem podczas aktywności fizycznej. Jest on wywoływany przez aktywność fizyczną, kaszel lub kichanie.

Mimowolny wyciek spowodowany przepełnieniem pęcherza moczowego

Trudności z opróżnianiem pęcherza mogą być spowodowane zablokowaniem cewki moczowej albo słabością pęcherza uniemożliwiającą jego całkowite skurczenie i opróżnienie. Kiedy pęcherz przepełnia się moczem, w efekcie dochodzi do jego nadmiernego rozciągnięcia. To nadmierne rozszerzenie może prowadzić do mimowolnego wycieku (znanego również jako nietrzymanie moczu z przepełnienia), a także innych objawów ze strony dolnych dróg moczowych, takich jak uczucie, że pęcherz nie jest całkowicie opróżniony. Objawy obejmują również trudności z rozpoczęciem oddawania moczu, przerywany lub słaby strumień moczu, częste parcie na oddawanie moczu i częste oddawanie moczu w nocy.

Jeśli cewka moczowa jest uciskana przez powiększoną prostatę lub prolaps, mogą wystąpić trudności z opróżnianiem pęcherza. Mogą one być również spowodowane słabym mięśniem pęcherza, np. uszkodzeniem nerwów wspomagających kontrolę nad pęcherzem. Czynnikami ryzyka może być cukrzyca, stwardnienie rozsiane lub uraz rdzenia kręgowego. Niektóre rodzaje leków mogą również wpływać na funkcjonowanie mięśni pęcherza moczowego jako efekt uboczny.

Zaleganie moczu (gromadzenie się moczu w pęcherzu) musi być leczone, ponieważ ciśnienie moczu gromadzącego się w pęcherzu może powodować cofanie się moczu do moczowodów w kierunku nerek. Pozostałości moczu stanowią również ryzyko infekcji dróg moczowych. Jeśli podejrzewasz u siebie zaleganie moczu, skontaktuj się z lekarzem.

Uszkodzenia mózgu, rdzenia kręgowego lub nerwów spowodowane urazem lub chorobą mogą wpływać na sposób komunikacji między mózgiem a pęcherzem. Może to prowadzić do utraty kontroli nad opróżnianiem pęcherza. Osoby, które doznały na przykład udaru mózgu lub cierpią na stwardnienie rozsiane albo chorobę Parkinsona, mogą doświadczać nietrzymania moczu. Objawy mogą obejmować naglące parcie, wycieki i trudności z opróżnianiem pęcherza.

Kropelkowe nietrzymanie moczu po mikcji

Kropelkowe nietrzymanie moczu po mikcji to mimowolny wyciek moczu bezpośrednio po jego oddaniu. Jest on spowodowany przez mocz pozostający w cewce moczowej i zwykle pojawia się, gdy mężczyźni opuszczają toaletę lub gdy kobiety wstają z deski sedesowej. Częściej występuje u mężczyzn, ale może również dotyczyć kobiet ze słabymi mięśniami dna miednicy.

Funkcjonalne nietrzymanie moczu

Funkcjonalne nietrzymanie moczu to mimowolny wyciek moczu spowodowany barierami fizycznymi lub psychicznymi, które uniemożliwia dotarcie do toalety na czas. Może wiązać się z ograniczoną mobilnością, słabym wzrokiem lub obniżoną manualną sprawnością, gdy osoby nie są w stanie zdjąć ubrania wystarczająco szybko. Przyczyny mogą również obejmować upośledzenie funkcji poznawczych i demencję, w przypadku których dana osoba nie rozumie, że potrzebuje skorzystać z toalety, lub nie wie, jak się do niej dostać.